Search Results

You searched for:
Labels: semantic: agricultural

Refine your search Try a new search

Your search matched 465 entries.

Page 3 of 5

1 2 3 4 5
  • heese s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    swing-gate (to prevent cattle from straying)
    agricultural: (c.1290) E de estre meuz a eyse Nous passerom par cele heese lit-gate (A) 546

  • [heesel] s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    swing-gate to prevent cattle from straying
    agricultural: (c.1290) Des esseaus plus vous dirroms: Il ad essel axetre, lidegate e assel E li tierz ki ad a noun ascel 866-67
    agricultural: (s.xivin) Un dee (=swarm of bees) aherda et vola par my un issel lideȝate 616
    agricultural: (s.xiv2) L'essel fait bon a esteir Od un dame en vil champestre Pour le chaump salver aumail (=cattle) Qe degasterount le semail 866 (var. (4))

  • hekke s.

    Semantic labels: agricultural, fishing

    Citations:

    hurdle, fence
    agricultural: (1216) cum claiis et hechis sub cleta (360c)
    agricultural: (1270) E il deit sa faude coverir, e treiler, e amender, e lez hetches e lez thetches reparayller 286.c61

  • herbage 1 s.

    Semantic labels: agricultural, geog., law, med.

    Citations:

    pasture, grassland
    agricultural: (1306) Nous vous comandums ke veue ceste lettre lyverez une rode de herbage en nostre pree de E. [...] pur les chevals Wauter 107.185
    agricultural: (c.1360-79) Ly grisilons en temps d'estée Chante et tressalt aval le pré Joliement en celle herbage 5823
    agricultural: (1374) Pource que par l'avys de nostre counseil fumes accordez que touz noz terres, tenementz, prees, pastures, molyns et herbages qe sount ou serront desore laissez par vous a certains fermers ii 256

    haymaking
    agricultural: (c.1275) (The tree-cricket) A fere sauz est mut ignel En esté, en tens de herbage, Kaunt ly plest sun o[v]rage 3783

    grass
    agricultural: (c.1275) Un beu puz esteyt en umbrage, Covert desus de bele herbage 7082
    agricultural: (1328) [...] de quel herbage faucher, coiler et carier a lour volenté, et de pestre par la noumbre des bestes avauntditz ii 22

    hay
    agricultural: (c.1285) quant le buef est viel od x derrees de herbage vaudra au larder 12
    agricultural: (1373) pour achater fain, aveins, herbage, litere et toutes autres choses necessarez pour l'office de nostre avenerye i 129
    agricultural: (1382) Purveuz toutes voies que le dit sire Robert face garder et sauver herbage suffissant pur les bestes del sauvagyne du dit roy et duc illeoqes ii 321

    to pasture
    agricultural: (1374) vous mandons que memes les jumentz vous faces mettre en herbage deinz nostre park proschein a nostre chastel de Tuttebury ii 245

  • herbe s.

    Semantic labels: agricultural, bot.

    Citations:

    pasture
    agricultural: (c.1230) Que tere u herbe voidra aver, Richement les frai feffer 435
    agricultural: (1260) Les esplez enprist en lowage de herbe et en pessant ses affres muntant a un demi marc 161

  • herber 2 v.trans. sbst. inf.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    (the fact) of grazing, feeding on grass or other herbage
    agricultural: (c.1270) E quand il averunt tot acontee la ferme des vacches e le herbier e le yvernyer e la livreysun del vacchier 304

  • herbergagerie s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    farm-yard (?)
    agricultural: (1318) Et respondra chescun jour as brevement au clerc de la cuissine dez parcelx de la chare et de pissoun, et de toutz chosez appatenauntz a soun office q'il avera receu en la cuissine avaundit, auxibien de gros hors de la ville dez achatours de lardere, come de la pulletrie hors de la herbergagerie 263

  • herce s.

    Semantic labels: agricultural, implement

    Citations:

    harrow
    agricultural: (s.xiiiex) occa: gallice herce ii 166
    agricultural: (s.xiiiex) traha: gallice herce ii 170
    agricultural: (s.xiiiex) ke hom puisse prendre verges et harz et autres choses necessaires saunz achat ausibien a charettes cum a charues 62
    agricultural: (s.xiii/xiv) traham : (D) herce herse C s.xiii 2 ii 78
    agricultural: (1330-31) e les dites cynk acres de terre issi semez od ascunes carues arrerent e od ascunes herces hercerent 127
    agricultural: (1347) merresme as trois charues et trois herces 330

    harrow in the shape of roller (?)
    agricultural: (s.xiii/xiv) chilindro : (D) herce ii 77

    harrow(ing)
    agricultural: (1296) kant mester serra ele (=a mare) vous purra eyder a la herce e a autres bosoygnes 81.103

  • hercer 1 s.

    Semantic labels: agricultural, occupation

    Citations:

    harrower
    agricultural: (c.1270) il deit les terres semer e estre outre les charuers e les hercers herces en tens del un e del autre semence 102

  • hercer 2 v.trans. v.intrans. sbst. inf.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    to harrow
    agricultural: (1312) Giles ad un chemyn en temps overt a chacer ces beistes pur arer et semer sa terre et a rechacer hercer Ed II xii 155
    agricultural: (1315) ils deivent en tens quareme quant les charues le prior unt arré, hercerer ci la q’ils unt attaint les charues [...] Ed II xvii 155
    agricultural: (1331-2) qe come un Adam […] tient de luy come de droit de sa eglise un mees et .lxviij. acres de terre par le service d'un market de arrer un acre de terre dedenz mesme le manoir, et mesme ceo hercer et faucher un jour en soun pree ové un home, un jour carier feyn ové une charett ii 386
    agricultural: (s.xiiiex) occo: gallice hercer ii 166
    agricultural: (1312) deit aver chimin por ses bestes chacer, arrer et hercer Ed II xii 126
    agricultural: (1330-31) od ascunes carues e od ascunes herces hercerent 127-8

    harrowing, ploughing
    agricultural: (c.1285) chescune arrure vaut .vj. den., e le hercer .j. den. 324.c60
    agricultural: (1354-55) par les services de .xxiiij. arrures par un jour de l’an […] .xxiij. herseres […] 345

  • heyle s.

    Semantic labels: agricultural, bot.

    Citations:

    ear of corn
    agricultural: (s.xiii) arista : heyle 30

  • hide 1 s.

    Semantic labels: agricultural, length, unit

    Citations:

    arable land
    agricultural: (1346) terre hyde et gaine ne poet estre meyntenu ne meynere saunz comune aver a les bestes qe le gaynent, ou pestre 20 Ed III ii 65
    agricultural: (1347) La terre a qe le comen est claim app[endant] fuit auncient terre hide & geign hide, n.2

  • holm s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    halm, stubble on field which is gathered and used for litter or thatching (?)
    agricultural: (1268) Derechief avoms graunté a memes celes dames la Deu servaunz tote manere de dimes de holms, de cygnes, des porceaus e de porres 27

  • hulke 2 s.

    Semantic labels: agricultural, bot.

    Citations:

    hulk, husk (of grain)
    agricultural: (s.xiv2/3) Et qe les ditz hulkes et les aultres menues issues de bledz ne soient donez as destrers, ne as palefrais 477.34

  • hurtour s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    hurter (shoulder of an axle, against which the nave of the wheel strikes)
    agricultural: (c.1290) Entre le chartil e lé moyeaus Sunt hurteuers trovez deus 858
    agricultural: (1341) un charet bone et novele od tot le appareile et od deux bones lines et un hurtour de fer 13

  • husbande s.

    Semantic labels: agricultural, domestic, kinship, occupation

    Citations:

    husbandman, one who cultivates (or supervises the cultivation of) the soil (cf. MED housebonde)
    agricultural: (c.1285) E pur ceo fetes sagement cum fet le bon hosbunde: Changez chescun an votre semence a la seint Michel 324.c62
    agricultural: (1376) les povres gentz et les husbandes de pais qeux dussent travailer en leur labours et leur husbandriez ii 357
    agricultural: (1388) par chierté des ditz laborers et servantz, les husbandes et terretenantz ne poent paier lour rentes ne a peyne vivre sur lour terres ii 57

  • husbandman s.

    Semantic labels: agricultural, occupation

    Citations:

    husbandman, farmer (cf. MED husbondman)
    agricultural: (1433) Johan Broun de Stebenhith, gentilman, Robert Howeden de Stebenhith, husbondman, Johan at Walle d'icelle ville, husbondman, et Thomas Langewell de l'avant dite ville de Stebenhith, husbondman iv 472
    agricultural: (1466-67) le dit I. fuit utlagé par le nosme de I.D. husbandman [...] et tout temps il fuit yoman et nemi husbandman ii 3
    agricultural: (1482-83) en lez mayns et possession dez vadletts et husbondmen et autres personez de nient ii 474

  • husbandrie s.

    Semantic labels: agricultural, domestic

    Citations:

    agriculture, farm-management (cf. MED husbondrie)
    agricultural: (s.xiii2) terres achater, arer, semer e fere chescune chose ke partient a husubundrie 149
    agricultural: (s.xiv2/3) Et faet a remembrer qe bon hoseboundrie serroit de arrer et semer les laundes du park [...] et d’enclore le remenaunt del park 478.9
    agricultural: (1363) charetters, charuers [...] bovers, vachers [...] et toutes maneres des gentz [...] entendantz a husbandrie i 381 xiv
    agricultural: (1402) celuy ou cele qe use de laborer a la charue ou charette, ou autre labour en service de housbandrye iii 501

  • incomuner v.intrans.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    to have right of common, profit from pasturing cattle on common land
    agricultural: (1303) ly ne les teres tenans unkes incomunerent si noun de lour propres bestis 30-31 Ed I 427

  • inhame s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    an enclosure made in common pasturage (usually fallow land) for separate cultivation
    agricultural: (s.xiiiex) E la, ou les chaumps ne sunt mye partiz en deus, [...] deyt il respondre de chescune culture [...] E si il y ad inhame il deyt veer, queles cultures il prend eus ens en le inhame 442.c60

  • [inhock] s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    an enclosure made in common pasturage (usually fallow land) for separate cultivation
    agricultural: (s.xiiiex) E la, ou les chaumps ne sunt mye partiz en deus, [...] deyt il respondre de chescune culture [...] E si il y ad inhame inock il deyt veer, queles cultures il prend eus ens en le inhame inock 442.c60
    agricultural: (1338) usage de mesme la ville qe par assent de ceux de la ville q’avoient illoeqes comune punt de ceo faire ynnok chescun aune 11-12 Ed III 639

  • issir v.trans. v.intrans. v. refl. p.pr. as a. p.pr. as s. p.p. as a. p.p. as s. sbst. inf.

    Semantic labels: agricultural, law, marit., med., merch., mil., ship.

    Citations:

    to be produced from
    agricultural: (1307-10) une thrave de garbes del blé Seynt Pierre issuant de la carue de terre de la dite eglise 333
    agricultural: (1354) pur ceo vorroie jeo comparer la douce Virge a une grape de reysins q’est issue de la vigne de Jessé 145

  • issue s. s. pl.

    Semantic labels: agricultural, Bibl., geog., law, med., merch., tax, theol., time, zool.
    Usage labels: euph.

    Citations:

    yield, produce
    agricultural: (s.xiiiex) de un quarter de greyn semee .viij. quarter de issue 418.c3
    agricultural: (s.xiv1/4) roches et brenes et autre manere de issue de pescherie 77.B123
    agricultural: (c.1241) Issues de vaches e de berbiz en formage vaut a merveylle de deners 398.xi
    agricultural: (1259) de rendre au roi des prumieres essuies de la tere que il prendra i 50
    agricultural: (1318) les issues de la minere 5.48

    harvested grain, crop
    agricultural: (c.1270) lez porcs se pount sustenir sanz tut estre sustenu de issue de grange 284.c59
    agricultural: (c.1285) Si l’issue de votre grange ne respoigne forqe au terz del semail vous ne gaignez ren si blee ne se vend ben 325.c59
    agricultural: (1308-09) ont recçu de dit Guillam l'acunte de l'ysswe de la grange 141

    account of the harvested grain, crop
    agricultural: (c.1285) A fere la yssue de grange eez un leal homme qe pusse charger le provost leaument 322.c54

    waste product of corn
    agricultural: (s.xiv2/3) qe les ditz hulkes et les aultres menues issues de bledz ne soient donez as destrers [...] mes soient [...] deliverés sagement a provostz de sustener de yceaux ces chapeus, gelyns et poucyns 477.34
    agricultural: (1390-1412) estrain blank et paile, fenette et paisaiche et tielx meindres issues 407.16

    to draw up an account (of harvested grain, crop)
    agricultural: (s.xiv2/3) qant les bledz serront issinc sauvement entrés et estimés adonques covynt q’ils soient sauvement gardez et sagement, et loialment mises a issue et delivrés as provostz 476.22

  • ivern s.

    Semantic labels: agricultural, time

    Citations:

    winter crop (sown in the autumn)
    agricultural: (s.xiv1) le iverne et le tramés sont tout semez en un champ 138.16

  • ivernage a. s.

    Semantic labels: agricultural, meteo., time

    Citations:

    winter crop (sown in the autumn)
    agricultural: (c.1285) Si vos terres sunt departies en treis, la une partie a yvernage e l’autre partie a qaremel e la terce a waret 312.c23
    agricultural: (1278) 35 muys de blé ivernage juernage i 551

    seed for the winter crop
    agricultural: (c.1270) E tute la semence del yvernage seit achaté par garant 270.c24

  • ivernal a. adv. s.

    Semantic labels: agricultural, time

    Citations:

    (seed for the) winter crop (sown in the autumn)
    agricultural: (s.xiiiex) la, ou les chaumps ne sunt mye partiz en deus, mes qe le hyvernayl e le tramés sunt semés en un chaump 442.c60
    agricultural: (c.1290) Mes le yveraille wynter et le qaremil sont bones semailes (O) 344ra

    (of crop) winter-, to be harvested in winter (sown in the autumn)
    agricultural: (1321-22) livera la terre le dit Thomas enblayé de blé yvernayl a un John Everard i 404

  • iverner v.intrans. v.trans. sbst. inf. p.pr. as s.

    Semantic labels: agricultural, time

    Citations:

    (of live-stock) to winter, keep over winter
    agricultural: (1292-93) il bailla a ly [...] .xxv. berbiz a garder e iverner 58
    agricultural: (1294) nul ne put aver plus des avers en cele chasse a communer ke ne pount estre noriz e yvernez del yssue de la tere ke yl tent en meyme la chace 21-22 Ed I 625

    (of live-stock) wintering, keeping over winter
    agricultural: (c.1270) E quant il averunt tot acontee la ferme des vacches e le herbier e le yvernyer e la livreysun del vacchier e de la daye par an 304

  • jarzel s.

    Semantic labels: agricultural, bot.

    Citations:

    darnel, tare (a weed growing in corn-fields)
    agricultural: (1212) (as a biblical metaphor:) Car savez qui sont li jarzeus: Li peccheour, li desleiaus, Qui donc sont en fesseaus liez Quant pers a pers sont ajoustez Li orguillous od l'orguillous [...] 17531
    agricultural: (s.xiii/xiv) zizania : (T) jarezel gallice jarzeri, anglice cockil T (margin) s.xiii/xiv garciri A s.xiii 2 ii 15.366

  • javele s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    swath, corn or grass cut by one sweep of the scythe
    agricultural: (s.xiii1) manupulos : (R) gaveles puingnez J s.xiii 1 254
    agricultural: (s.xiii) manipulos : gavels ii 95
    agricultural: (c.1290) De faucil siez un javele repe de blé 329
    agricultural: (c.1270) Le baillif deit veer [...] ke lez gaveles e lez garbez seyent petites, e issi pount lez blez secher plus tost 274.c30
    agricultural: (c.1275) La semence de salu jetta franchement — Ceo fu doctrine bone e bele — E enporta garbe e gavele — Ceo sunt les almes ke il conquist 4116

  • joindre 1 v.trans. v.intrans. v.refl. sbst. inf. p.pr. as a. p.p. as a.

    Semantic labels: agricultural, gramm., law, mil.

    Citations:

    to yoke a plough
    agricultural: (c.1270) lez charuurs deivent saver owelement lez boefs joindre e chacer sanz ferir ou damager 282.c53

  • jug 1 s.

    Semantic labels: agricultural
    Usage labels: fig.

    Citations:

    yoke, collar attached to animals, by means of which they pull a cart or plough
    agricultural: (s.xii2) vaches dous ki [...] ju n’aient espermenté 13.7
    agricultural: (s.xiii1) jugum : yioc ii 102.155
    agricultural: (c.1290) Les boefs portent les jus yokes 931
    agricultural: (s.xivin) Jugo et arsoun ȝoke and oxebowe 859

  • [jugé] a.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    furnished with a yoke
    agricultural: (s.xiiiex) arquillus est circulus qui circuit collum bovis vel porci ne intret sepem; bene dicitur isti porci sunt arquillati gallice : juchez ii 145.46

  • junere s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    axle-clout (protective pad or plate for the axle-tree of a cart)
    agricultural: (c.1290) Les esseles unt lur juneres cloutes Ki les eident cum bone freres 851

  • laboré 1 s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    to work the land, plough
    agricultural: (1170) (all were killed, except) vilains [...] ne sais si.s ont lessé U si.s ont retenuz pur faire (lor) laboré labored O s.xiii m 286

  • laborer 1 v.trans. v.intrans. sbst. inf. p.pr. as a.

    Semantic labels: agricultural, med., mil.

    Citations:

    to work on, plough
    agricultural: (1113-19) Dunc maurent les blez (=cornfields) Que boes unt laburez En ces terres ardantes 1260
    agricultural: (1356-57) (when the Nile floods the land) homme ne poet adonques laborer les terres pur grant humidité 144

    to work the land (usually, but not always, to plough)
    agricultural: (1113-19) Arer e laburer E en terre semer 541
    agricultural: (s.xiiim) un curtillier Qui fu bon gainur e sout mult laburer 1440
    agricultural: (s.xiii2) Mais ceste tere est si baraigne, De runces e d'espines plaine, Nostre jument laburer Ne se deigne sanz dangier 17
    agricultural: (1429) null qi use de laborer a chare ou charue, ou autre labour ou service de husbondrie quelconqe, ne soit mys ne resceux en apprentice a null art ne mistier iv 354

    labour, working on the land
    agricultural: (c.1360-79) Dieus [..] commanda Q'au labourer en terre irra Et en suour pourchacera Le pain 14431

  • laborur s. a.

    Semantic labels: agricultural, law, occupation

    Citations:

    peasant, one who works the land
    agricultural: (s.xii3/4) (to the army) Ne vienge marchant, vilein ne laborur 3930
    agricultural: (s.xiiiex) Caym esteit en tere cultivur laburur P s.xiii ex (E) 184 (var.)

  • laborus a.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    involving labour on the land
    agricultural: (1483-84) ceux [...] ne voillent prendre sur eux ascun laborious occupacion si come charetter ou arer et autres semblez bosoignez, meis usent faisure de drap et autres artifices manuelx ii 490

  • labur s.

    Semantic labels: agricultural, female, med.
    Usage labels: fig.

    Citations:

    crops, fruits of labour
    agricultural: (s.xii3/3) Por [...] reguarder nostre labor, Cum sunt creu, s'il sunt em flor 669
    agricultural: (c.1360-79) A chascun homme droiturer Les labours de ses mains manger 14438

    working of the land (usually, but not always, ploughing)
    agricultural: (s.xii3/4) [...] savoit de palestre [...] De lettrure e d’engin e de labur champestre 454
    agricultural: (c.1360-79) Des quelles tiele est la covine Qe pour labour du camp ne vine A nul temps serront travaillez 5129
    agricultural: (1466) [...] de ceux choses queux cresceaunt saunz labour del tenaunt i 45.24

    ploughed land, field
    agricultural: (1267) Meuz vaudreit ke tel temprur (=pun on harp-tuner, as well as a device for adjusting the blade of a plough) Fust en la terre de labur, Ke ja jur de vie note ne fra K'a l'oreille Deu acordera 6836 (cf. iii 120, note)

    to work the land, plough
    agricultural: (c.1170) plus ne tindrent plai d'un destrier milsoudur Ke d'un malvais runcin dunt l'en fait le labur dunt hom fra sun labur 3507

  • land s. s. pl.

    Semantic labels: agricultural, bot., geog., toponym, trees

    Citations:

    piece of open (and uncultivated) land, pasture
    agricultural: (1328) pestre la dite laund par .cc. et .l. bestes ii 22
    agricultural: (s.xiv2/3) bon hoseboundrie serroit de arrer et semer les laundes du park de Mersswode, qe conteignount entur .cccc. acre de terre, et d'enclore le remenaunt del park 478.10
    agricultural: (1418) deux acres de terre queaux gisent en la launde deinz le park de A. ii 146

  • lever 1 v.trans. v.intrans. v.refl. p.pr. as s. p.pr. as a. p.p. as a. sbst. inf.

    Semantic labels: agricultural, build., culin., decor., eccl., emotion, finan., kinship, law, liturgical, med., merch., mil., ship., status, tax, theol., ven.
    Usage labels: fig.

    Citations:

    to lift, gather, plough (earth)
    agricultural: (s.xiiiex) vous poez fere […] turner e lever un aere de prye pur un d. 442
    agricultural: (1299) qe vous facez lever x livres de forment, de orge e poys [...] e les liverez a daun Johan de Wenlok 138
    agricultural: (s.xiv1) tout l'an en .c. acres de pree ové toutz maners de bestez chescun an aprés lez fennes levez 335

  • lier 1 v.trans. v.intrans. v.absol. v.refl. sbst. inf. p.p. as a. p.p. as s.

    Semantic labels: agricultural, Bibl., costume, law, med.
    Usage labels: fig.

    Citations:

    to harness
    agricultural: (s.xiiex) Or est mananz qui sis boefs poet liier 276

  • limon 1 s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    (of cart) shaft
    agricultural: (c.1290) En lymons þilles veet li limouner þille hors Ki adés porte le dosser 873
    agricultural: (1254) nul ferour estraunge ne vende en marché de Redyng feer ne acier fors de lé limunns de sa charette ou sur claye ou sur sun barhude dedeyns lé limuns ii 206
    agricultural: (s.xiii2) limonibus : (C) lymouns batun de la charete L s.xiii/xiv ii 74

  • lin 1 s.

    Semantic labels: agricultural, bot., textile

    Citations:

    flax
    agricultural: (c.1216-20) lyn qe vient en bundelle 238
    agricultural: (c.1290) E serencez de lin flax le toup 36
    agricultural: (1304) lyn e chaumwre enracerent e les enporterent 32-33 Ed I 7

  • line 1 s.

    Semantic labels: agricultural, divin., falc., fishing, kinship, law, literature, ship.

    Citations:

    rein, trace
    agricultural: (1341) un charette feble od tot le appareile et od deux bones lines 13

  • maillet s.

    Semantic labels: agricultural, implement

    Citations:

    mallet carried on the plough for breaking large clods
    agricultural: (c.1290) La charue sy ad un maillet plou betel 691

  • mainoevre s.

    Semantic labels: agricultural, law

    Citations:

    tilling, field work
    agricultural: (1314) le title [..] nous oghte del maynover de ceo soyle Ed II xvi 189
    agricultural: (1378) serreit tres grande perde et damage a dit Thomas et a prendre de cest an et de lour blez semez et meynoevr[e] meynoeur faitz en les terres le dit personage 198

  • mainoverer v.trans. v.intrans. sbst. inf.

    Semantic labels: agricultural, bot., build., law, trees
    Usage labels: pej.

    Citations:

    to cultivate, till (land)
    agricultural: (1343) keynes [...] coupier, mainouverer et carier 212
    agricultural: (1378) le paiis estoit enhabité et maynovré iii 45
    agricultural: (1425) si le seignour vexe son tenaunt per sovent distresse pur quell il ne poet maynorer son terre [...] i 18

    (of trees) to trim
    agricultural: (1305) Robert trova mesme cely turbes fowant e maynoverant le soyl 32-33 Ed I 485

    to work the land, till
    agricultural: (1304) il recovera la tere, il recovera totes les choses cressaunz sus la tere, e vus freschement les enportastes eyns q’il maynovera 32-33 Ed I 7

  • [mainovrement] s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    cultivation, tilling
    agricultural: (1444) Item, pur ceo qe par la ley ordeine, qe null homme poet carier ne mesner blees hors de roialme d'Engleterre saunz licence de roy, par cause de quell, fermers et autrez hommes qe usent mainurement de lour terre, ne poient vendre lour blees sinon a bas pris, a graund damage de tout la roialme v 107

  • maisnil s.

    Semantic labels: agricultural, archit.

    Citations:

    farm, holding
    agricultural: (s.xiii1/4) Quant s'en turnad Gui li enfes Par la terre al meisnel pur la viande quere 1782

    farm-house
    agricultural: (s.xii2) Tutes les choses ki furent Saul, e sun maisnil e tutes les apurtenances [...] 75

  • manant a. s.

    Semantic labels: agricultural, length, unit
    Usage labels: fig.

    Citations:

    unit of arable land
    agricultural: (s.xiv1) por queo tempta Sathan ton quer toy [...] mentir del pris du champ? Ceo manaunt ne maneit il point a toy N’estoit pas ceo mesnaunt od toi , et fust, venduz, en ta poestee? Nonne manens tibi manebat, et venundatum in tue erat potestate? (A) 363d

  • manaungerie s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    estate management
    agricultural: (c.1290) tut le fraunceis cum il en encurt en age e en estate de husbondrie e manaungerie, com pur arer, rebingner [...] prol. 4

  • manche 1 s.

    Semantic labels: agricultural, domestic, implement

    Citations:

    plough-handle
    agricultural: (s.xiii1) stiva : (R) la manse de la carue 253
    agricultural: (xiiiex) bures : (C) le manchoun manz de la charue L xiii ex ii 45.85

  • manchel 1 s.

    Semantic labels: agricultural, implement

    Citations:

    plough-handle
    agricultural: (s.xii/xiii) stive : (O) mauncheles ii 45.85
    agricultural: (s.xiii/xiv) quod arator in manu (glosses: (L) scilicet manchel) manchet D s.xiii/xiv sua comprehendit i 187.161 and ii 77.161

  • manchoun s.

    Semantic labels: agricultural, implement

    Citations:

    plough-handle
    agricultural: (s.xiiiex) bures : (C) le manchoun manz de la charue L s.xiii ex ii 45.85

  • mandre s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    sheepfold
    agricultural: (s.xii1/3) O aive s'el (=galactite) est destempree, La mandre faude D 1276-77 dedenz arosee, Les berbiz lait asez avront 60.780

  • manet 1 s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    plough-handle
    agricultural: (s.xiii) stivam : (L) manet la mance C s.xiii ex la manicle D s.xiii/xiv estive, le manche, andel D* s.xiii/xiv ii 134.47

  • manicle s. s. pl.

    Semantic labels: agricultural, costume, mil.

    Citations:

    plough-handle
    agricultural: (s.xii/xiii) ausa : manicle ii 89.161
    agricultural: (s.xiii/xiv) stivam : (D) la manicle la mance C s.xiii ex ii 134.47

  • manuel a. s.

    Semantic labels: agricultural, eccl., law, literature, liturgical

    Citations:

    plough-handle
    agricultural: (c.1290) (parts of a plough are:) Primes le chef e le penoun, Le manual handel e le tenoun 918

  • manvee s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    sheaf
    agricultural: (s.xii1) Alanz alowent e plurowent, enveianz lur semences. Mais venanz vendrunt ot esledecement, portant lur manvedes manuedes manvees P s.xii 4/4 203.cxxv.8

  • marler 2 v.trans. p.p. as a.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    to marl, fertilize with marl (a chalky mixture of clay and lime)
    agricultural: (1285) de votre bercherie [...] fetes le eyre marler de terre arcillouse 326.c64
    agricultural: (1270) Le baillif [...] deit fere lez teres marler, fauder, conposter, aprouwer e amender 268.c18

  • marre s.

    Semantic labels: agricultural, implement

    Citations:

    implement for cutting, digging or weeding
    agricultural: (s.xiii1) ligones : marre i 65.n41

  • messer 1 s.

    Semantic labels: agricultural, occupation

    Citations:

    reaper, harvester
    agricultural: (s.xiii2/4) Le semeur est Jesu Crist [...] Li Deu sergant e li messur Li angle sunt 3494
    agricultural: (1444-45) en quele lez gagez d'un falchier n'exceda pas le jour .iiij, d. ovesqe mangier et boier, et saunz mangier et boier .vj. d; un home messour ou charettour .iij. d. par le jour ovesqe mangier et boier ii 338

    steward (in charge of protecting the crops before harvesting)
    agricultural: (c.1290) Ly messere haiward ad li chaumpe en cure 947
    agricultural: (1333) graunte qe celui qe serra [...] gardeyn [...] des ditz boys et pescheries soit juré [...] d'estre soun messer en le dist manoir 210
    agricultural: (1425) Si home ad office d'estre messour en un maner, ou d'estre seneschall [...] i 2.19

  • messuer v.intrans.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    to reap, harvest
    agricultural: (1260-70) Nul home peot messuer Si il mult ne seme premer 5093

  • messun s.

    Semantic labels: agricultural, law

    Citations:

    harvest
    agricultural: (s.xiiiin) Dis tant seia que cumpainun Ki seiant fust cele messun 2112
    agricultural: (c.1230) Vers orient s'estent Messie, Dit cum de messun replenie 1018

    harvesting, harvest-time
    agricultural: (s.xii2) estendid une haire sur une pierre pur les cors guarder des le cumencement de meissuns de ci que sur els descendist pluie del ciel 100
    agricultural: (s.xiii2/4) E al messun dirrai ma gent: 'La naele primes cuillez E en fesselez les liez' 3467
    agricultural: (c.1360-79) Semont le blé, mais nequedent. Quant messon vient darreinement, Nul fruit en ont 15595

  • messuner v.trans.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    to reap, harvest
    agricultural: (s.xiii2/4) Met ta faucile eu blé, kar le houre est venue de messouner quia venit hora ut metatur , kar li blé est tut meur 75
    agricultural: (s.xiiiex) (there is an abundance of fruit) e quillent e messonet l'en de la seint Martin jesque a mars 126
    agricultural: (s.xiiiex) Met ta faucille u blé pur seer Car le hure est venue de messuner 2683

  • mestel s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    maslin, mixture of grain
    agricultural: (s.xiiiin) nota quod hoc acus -ris dicitur gallice mestel 13

  • mestilun s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    maslin, mixture of grain (sown and harvested as such)
    agricultural: (s.xiv1) la rent d'un busselle de mixtilioun aprendre en chescun semaigne del an d'un molyn mys en view 336.CX.14
    agricultural: (1297) Nouz vous comandums ke vous facez liverer a Roberd la Gweyte .j. bussel de mestilun 85.115
    agricultural: (1333) duze acres de furment e de mestillon ii 71

    maslin, mixture of grain (gathered from chaff during the sifting process)
    agricultural: (s.xiii) Vendunt autem panes de frumento, di siligine, de ordeo, de avena, de acere (gloss: mestulun quod eicitur a vanno) , et frequenter de furfure i 198.33 and ii 150.33

  • mestiver v.trans.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    to reap, harvest
    agricultural: (c.1136-65) Cel labor deivent mestiver Preecheors e assembler El gerner Deu – ço est iglise 6015

  • meter v.trans.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    to measure (corn etc.) and store in a store-house (?)
    agricultural: (a.1382) en le commencement del mois de septembre quant l'escocez metaynt 11.14

  • mettre v.trans. v. absol. v.refl. sbst. inf. p.pr. as a.

    Semantic labels: agricultural, bot., costume, finan., gambling, law, med., merch., mil., ship., tax
    Usage labels: also_fig., fig.

    Citations:

    to place, put (an animal) in a field
    agricultural: (s.xiv1/4) E il met .xviij. vaches e issi ad il surchargé cele pasture e comune de .xij. vaches 75

    (the act of) placing, putting (an animal) in a field
    agricultural: (c.1292) Car par le mettre de une beste suffit la seisine i 367

    to place, put (an animal) in (a field)
    agricultural: (s.xiv1/4) issi qu'il ad mis en cele pasture plus de aumaille etc. qe aver deit 76

    to place, put (an animal in a field, etc.)
    agricultural: (c.1420) ou presentera ou il mestera einz cez bestez en le comen i lxxi.99

  • mez 1 s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    harvest
    agricultural: (c.1136-65) Cist secle est aust noté U saives filz quilt la mez Dé 6010

  • mil 1 s.

    Semantic labels: agricultural, bot.

    Citations:

    millet, type of grain
    agricultural: (s.xiii) milium : mil ii 119.60
    agricultural: (s.xiii3/4) les lentilles, feves, pois e mil 14
    agricultural: (1266-1300) De la nature de mil: Mil est froid el premier degrei et sec el secund. Mains nourist que nul autre grain dont om fait pain 128.2094

  • milhere s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    millet-field
    agricultural: (s.xii4/4) Qui crient moysson, ne fait myllere 13.347

  • milium 1 s.

    Semantic labels: agricultural, bot.

    Citations:

    millet, type of grain
    agricultural: (1300) Pernét milium e broillét desure une chaude tuyle e pus metét en un sachel ii 137.3

  • millet s.

    Semantic labels: agricultural, bot.

    Citations:

    millet, type of grain
    agricultural: (c.1300) Gezors: panisse, ce est une grain qui est plus grosses que millet 373.140
    agricultural: (s.xvin) En ceo pais y a poy de furment ou d’orge et pur ceo ils ne mangent qe riz et meel millet Lo9 s.xv in et lait et furmage et fruit 435 (var.)

  • mixture s.

    Semantic labels: agricultural, metal

    Citations:

    maslin, mixture of grain (esp. wheat and rye)
    agricultural: (1305) la moyté de furment e l’autre moyté de mesture SC 8/114/5696
    agricultural: (1381) lui avoir donez et grantez a terme de sa vie sys cestiers de froment et sis cesters de mesture ii 306

  • moie 1 s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    rick, stack
    agricultural: (s.xiiiex) q'il mette en tayle le issue de chescune mewe par sey pur ver de qaunt de quarter chescune mewe respunt par sey 420.c5
    agricultural: (c.1290) une moye reke est dit en grange, E une thase stake dehors la grange 352
    agricultural: (s.xiv2/3) eiount conisaunce de les respounces de chescun tasse et meye et de lour issues 476.14
    agricultural: (s.xvin) Dehors la grange voz blez tassez. Qar un mow est dit en grange Et un tasse dehors la grange 30.6

  • [moier] v.trans.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    to stack (grain, hay, etc.)
    agricultural: (c.1290) En grange vos blez muez mouwe muhez T 1415-20 , Dehors la grange vos blez tassez 350

  • moiloun s.

    Semantic labels: agricultural, archit., culin., implement

    Citations:

    haystack, rick
    agricultural: (1212) molt engressement enquist Des falcheours qui fust Equice. [...] E cil lui dient, 'ço est cil [...] Qui leus cel muslon appareille' 1533
    agricultural: (s.xiii) fenile : muliun de fein ii 92.66
    agricultural: (c.1290) Moiloun reke apellez ceo qe est en feyn 353
    agricultural: (c.1270) ke le forage seit bien savé, e en bon tas ou en moylons byen covers 270.c23
    agricultural: (s.xiii2) iuxta fenile : (C) juste le moyloyn de feyn feniere D s.xiii/xiv fanerie L s.xiii/xiv ii 69.66

  • [moilounet] s.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    small haycock, hayrick
    agricultural: (1212) '[...] jo vos sivrei tot adaes Quant avrai fait cest muslonet'. Atant cil al chemin soi met Vers la celle, od l'erbe a son col 1555

  • moulture s.

    Semantic labels: agricultural, law, tax
    Usage labels: fig.

    Citations:

    (the process of) grinding (corn)
    agricultural: (1266-1300) De la diversitez de farine solonc la mouture 124.1974
    agricultural: (1317) en multure de furment Ed II xxi 135

  • mover v.trans. v.intrans. v. refl. p.pr. as a. p.pr. as s. p.p. as a. sbst. inf.

    Semantic labels: agricultural, chess, emotion, games, geog., law, meteo., mil., ven.

    Citations:

    (of a field) to turn over, dig
    agricultural: (s.xiiim) Sil vit de carduns e d'espines encreu Pur ço qu'il (=field) n'esteit devant grant pece meu 1698

  • muncel s.

    Semantic labels: agricultural, geog., mil., unit
    Usage labels: fig.

    Citations:

    dunghill
    agricultural: (s.xiiex) E ki richesce ad assez E ne despent, en lui n'ad biens Plus k'en un muncel de fiens 358

  • mundiloun s.

    Semantic labels: agricultural, implement

    Citations:

    plough staff (ending in a spade to clear earth etc. from the coulter and mouldboard of a plough)
    agricultural: (c.1290) La carue ad un maillet E un moundilloun pur fere le neth 928
    agricultural: (s.xivin) L’apparayle pur charue [...] Mallet et mundiloun: Betul and a kirstaf 860

  • murdrir v.trans. p.p. as a. p.p. as s.

    Semantic labels: agricultural, law
    Usage labels: fig.

    Citations:

    to choke, spoil (plants)
    agricultural: (1273-82) Li grains est mordriz par la paille 2790

  • nativité s.

    Semantic labels: agricultural, eccl., liturgical, status, theol., time

    Citations:

    growth, produce
    agricultural: (s.xii1) E semerent les camps, planterent vignes e firent fruit de nativited 109.106.37

  • neele s.

    Semantic labels: agricultural, bot.

    Citations:

    corn-cockle, a weed which grows among corn
    agricultural: (s.xiiim) taunt com la gent dormirent, vint son enemy et soursema neele 48.6
    agricultural: (c.1250) hec nigella : neele i 428.632
    agricultural: (c.1290) Le azoun ausi e le neel 341
    agricultural: (c.1360-79) champs du neele q’est semé 20626

  • nientcultivé a.

    Semantic labels: acad., agricultural

    Citations:

    untilled, uncultivated
    agricultural: (c.1141) Cum mund nient cotivé Gist asp[r]es, bosoigné, Si vendrunt pecheur Devant lur Creatur 1143
    agricultural: (1415) plusours charewés de terre […] remaynantz nient cult[iv]ez iv 78

  • [nientsié] a.

    Semantic labels: agricultural

    Citations:

    unreaped, unmown
    agricultural: (1377) les blees des plusours parties du roialme demurount nient sciés, et sont peris pur touz jours  iii 21

  • nigele s.

    Semantic labels: agricultural, bot.

    Citations:

    darnel, corn-cockle, a weed which grows among corn
    agricultural: (1300) Scisaron : erbe de nigele 392.373

  • novelté s.

    Semantic labels: agricultural, astron., law, time

    Citations:

    newly cultivated land
    agricultural: (c.1136-65) Mols mangiers sunt es noveltez Des peres veuz e trovez Multi cibi in novalibus patrum 8093

  • oreille s.

    Semantic labels: agricultural, anat., zool.

    Citations:

    plough-ear, part of the plough-beam to which the harness is attached
    agricultural: (s.xiii1) Habeat aratrum (=plough) humane vite [...] Quod quasi bifurcando procedat in binas aures (gloss: en dubles oreiles) , ut lira sive sulcus latior efficiatur i 186.161 and ii 104.161
    agricultural: (s.xiii1) una aura : de une orelye ii 104.161
    agricultural: (s.xiii/xiv) in unica aure sive ansa : (D) de une orayle, aunse ii 77.161

  • [oreilloun] 1 s.

    Semantic labels: agricultural, implement

    Citations:

    plough-ear, part of the plough-beam to which the harness is attached
    agricultural: (c.1290) (the parts of the plough:) Primes le chef e le penoun, Le manual e le tenoun. Pardesouz est le oroilloun plou reste oriloun T 1415-20 919
    agricultural: (s.xivin) L'apparayle pur charue [...] Hay et oysiloun Bem and reste 855

  • ovraigne s.

    Semantic labels: agricultural, archit., build., decor., literature, med., metal, occupation, pathol., textile, theol., time
    Usage labels: coll.

    Citations:

    crop, harvest
    agricultural: (s.xiiiex) ceo est en lur defaute ke il ne unt pas sié =reaped les ovrayngnes, ne il ne unt pas fet ovrer si bien com il deussent 444.c62

  • ovrer 1 v.trans. v.intrans. v.refl. p.pr. as a. p.pr. as s. p.p. as a. sbst. inf.

    Semantic labels: agricultural, build., curr., decor., eccl., finan., law, liturgical, livestock, med., metal, occupation, textile, theol.

    Citations:

    to work the land
    agricultural: (1338) ne terre overer ne arrer ne poet ii 101.13

  • ovrir 1 v.trans. v.absol. v.intrans. v.refl. sbst. inf. p.p. as a. p.p. as s.

    Semantic labels: agricultural, costume, culin., lang., law, med., meteo., mil., pathol., time

    Citations:

    season when land is thrown open for pasturage
    agricultural: (c.1310) en temps overt , c'est asavoir de la gule d'augst jesqes a la Purificacion 183.c70
    agricultural: (c.1310) .vj. acres de pree a comuner a tote manere des bestes en temps overt , nomément en la terre du temps qe les blees sont emportez desqe la terre seit enblaé 188.c78
    agricultural: (1314-16) ad engistement e herbage en temps overt 62

  • paille 1 s. s. pl.

    Semantic labels: agricultural, bot.
    Usage labels: fig., prov.

    Citations:

    straw, dried stalks of cereal plants
    agricultural: (s.xii1/3) calcedoine [...]; Ki a launge la freierad, A soy tret paille et estramet, Cume si fust pere de geet 268.80
    agricultural: (c.1285) La summe est treize souz e sis deners en l'an sauve forage e paille c.39
    agricultural: (s.xivin) le fyt empler de payle et de plume 106
    agricultural: (1399) e joinour pour appareiller, joindre et faire les aes de mon lit, et aprés de bouter le paille ou pesas dedans les aes 5.6
    agricultural: (1415-17) mettez voaddez waddes T,A,O s.xiv 1/4 ,c.1425,s.xv de paile seccez desoubz lour (=the horses) senglez et frottez bien lour jambez issint q'ils ne soient mye drachez (D) 21.106

    chaff, husks of grain or corn removed by threshing
    agricultural: (1121-35) Par la letre enttent La paille del furment 982
    agricultural: (s.xiii1/3) atret les payles de blé a soy par sa force, et deit ser en or fin 136.10
    agricultural: (c.1290) pail chaf payl T 1415-20 et paille stre paylle T 1415-20 sunt nomez Quant de greine sunt severez 404
    agricultural: (s.xv) cendre d'ere le enviroun, e payle de aveyne sur la cendre, qe la cendre soit covert 121.E49

    straw, dried stalks of cereal plants
    agricultural: (s.xiii1) paleas: (J) pailles 252
    agricultural: (s.xiii1) paleas: palies ii 103

  • paillete s.

    Semantic labels: agricultural, bot., decor., domestic
    Usage labels: coll.

    Citations:

    chaff, cut hay and straw
    agricultural: (s.xii1/3) E quant est froté li gaiet, Si trait [a] sei straim et paillet 255.1602
    agricultural: (1121-35) Prent del grain la flurete E met la en sa fosette: Melz aime la florete Qu'il ne fait la paillete 976

  • pais 1 s.

    Semantic labels: agricultural, geog., law, toponym

    Citations:

    fields, arable land
    agricultural: (s.xiiiex) si vus volez enveer bufs – hors du pays de chaumpaynge jeske en pays du boscage [...] 424

  • paisant s. a.

    Semantic labels: agricultural, status
    Usage labels: pej.

    Citations:

    peasant, rural inhabitant who works the land, normally representing one of the lowest orders of society
    agricultural: (c.1165) Od paisanz, od povre gent, Perneit la nuit herbergement 152.33
    agricultural: (1190-93) Cuntes, baruns e chevalers, [...] Cithetheins, burgeis e paisanz 2885
    agricultural: (c.1275) Aprés suy un povre peysaunt 3343
    agricultural: (1312) Les povres peissanz paissauns U s.xiv 1/4 peisanz T s.xiv 2 peisuns Ph s.xiv 1/3 en mon tens Soleient aver bon defens 35.205

1 2 3 4 5